Filipino

Pinangunahan ng Linangan sa Imahen, Retorika at Anyo (LIRA) at ni Mayor Alfredo Lim ng Lungsod ng Maynila ang pagdiriwang sa ika-149 taong kamatayan ni Bonifacio sa pamamagitan ng pag-aalay ng bulaklak sa kaniyang monumento noong ika-30 ng Nobyembre sa Dambanang Gat Andres Bonifacio.

Ikinagalak ni Emiliano Distrito, apo ni Bonifacio, ang patuloy na paggunita sa kabayanihan ng kaniyang lolo.

“Proud ako kasi hindi nila nalilimutan lahat [ng inialay ni Bonifacio sa bayan],” ani Distrito. “Kung hindi [dahil] kay Bonifacio, wala tayo rito at baka alipin pa rin tayo ng ibang bansa.”

WIKANG Filipino: hubog mula sa radikal at positibong transisyon sa kasaysayan ng bansa.

Ito ang pinatunayan ng mga pantas ng wika sa seryeng diskusyong “Ang Filipino sa Labas ng Wika: Talakayan sa Neo-liberalismo at Wikang Filipino” noong ika-27 ng Nobyembre sa University of the Philippines (UP) sa lungsod ng Quezon. Sa pangunguna ng Congress of Teachers/Educators for Nationalism and Democracy (Contend-UP), tinalakay ang lagay ng wikang Filipino sa labas ng mga usaping intelektuwalisasyon at istandardisasyon sa kasalukuyang panahon.

Sa papel na “Pambansang Wikang Filipino at Neo-liberalismo” ni Gonzalo Campoamor III, propesor at campaign officer ng Contend-UP, isinaad na ang wika ay hindi maaaring bigyan ng materyal na halaga tulad ng isang kalakal.

SA PAMAMAGITAN ng paggamit ng Internet, hindi na kailangan pang umuwi ng mga Pilipinong nagtatrabaho sa ibang bansa upang makita sa huling pagkakataon ang kanilang kapamilyang yumao.

Ayon kay Froilan Alipao, propesor ng Sociology sa Unibersidad, malaki ang pagpapahalaga ng mga Pilipino sa kanilang pamilya kaya’t tinitiyak nilang sila’y naroon hanggang sa huling hantungan ng kanilang mga kamag-anak.

“Dati, mabigat sa kalooban ng mga nasa ibang bansa ang hindi sila makadalo sa burol o libing ng kanilang mga kamag-anak,” ani Alipao. “Pero dahil na rin sa mga makabagong paraan, hindi na nila kailangan pang umuwi. Makikita na nila ang bawat eksena at mga pumunta sa lamay.”

PINAMUNUAN ng Departamento ng Filipino ng Unibersidad ang “Hasaan 3: Pambansang Kumperensiya sa Pagpapaigting ng Kadalubhasaan sa Wika, Panitikan at Teknolohiya” noong Oktubre 23 hanggang 25 sa AMV-Multi-Purpose Hall.

Pinagpala ni P. Herminio Dagohoy, O.P., Rektor ng Unibersidad, ang pagbubukas ng komperensiya sa kaniyang pambungad na pagbati na sinundan ng pambungad na pananalita ni Jose Laderas Santos, tagapangulo ng Komisyon ng Wikang Filipino (KWF).

“Ang komperensiyang ito ay isang makabuluhang gawain sapagkat sa mga pagsilip, pagsusuri, pagbubukas, at pagpapahayag ng ganitong pakikipagtunggali ng wika mauunawaan natin ang ‘ka-akohan’ [o pagkakakilanlan] ng isang lipunan na gumagamit nito,” ani Dagohoy.

KAPANSIN-PANSIN ang isinasagawang kampanya ng Metropolitan Manila Development Authority (MMDA) sa paggamit ng word signs o mga paalala sa mga motorista’t pasahero—ngunit para saan nga ba ang mga ito?

Ayon kay Emilio Llavor, pinuno ng Road and Safety Unit sa MMDA at isa sa mga nanguna sa paglagay ng word signs sa mga lansangan, ang naturang mga karatula ay inilalagay upang magiging babala sa mga tao na ‘wag lumabag sa mga batas pantrapiko o kaya nama’y magbigay ng gabay sa mga mamamayan.

“Ang signs na ‘yan ay nagsisilbing paalala sa mga tao na sumunod sa batas. At the same time, gusto rin namin silang bigyan ng inspirasyon gamit ang mga nakasulat sa mga inilalagay naming karatula,” ani Llavor sa Varsitarian.

DINALUHAN ng mga guro, estudyante, at alagad ng sining ang “Pambansang Kumperensiya sa Wika” at ang “SAWIKAAN: Mga Salita ng Taon 2012” noong Setyembre 20 hanggang 22 sa Ateneo de Manila University.

Ang una at ikatlong araw ng komperensiya ay inilaan para sa mga panayam at workshop tungkol sa iba’t ibang kasalukuyang isyu ng pagtuturo—ang papel ng wikang Filipino sa K to12, mga reporma sa pagtuturo ng Filiipino, at mga hamon sa produksiyon ng bagong materyales pang-edukasyon.

Sa ikalawang araw naman ng komperensiya, inilunsad ang SAWIKAAN: Mga Salita ng Taon 2012. Isa-isang inilahad ng magkakatunggali ang kanilang lahok na salita.

NAGING sentro ng taunang pulong ng Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (Umpil) para sa mga guro noong Agosto 23 hanggang 25 sa Cultural Center of the Philippines (CCP) ang panitikang kolonyal.

Sa temang “Rebisyon: Muling Sipat at Suri sa Panitikang Kolonyal ng Filipinas,” maraming mga guro ang nabuksan ang isipan sa bagong kamalayan at paraan sa pagtuturo ng panitikan.

Nagkaroon ng isang “pakitang-turo” sa komperensiya kung saan ang mga naanyayahang tagapagsalita ay tumalakay ng kanilang paksa tulad ng paraan ng pagtuturo nila sa kanilang klase. Bukod sa pagbabahagi ng nilalaman ng mismong tinatalakay, nais bigyang pansin ang mga paraang maaaring pumukaw sa atensiyon ng mga kabataan upang mas maengganyo silang matuto ng panitikan.

Bilang pakikiisa sa pagpapalawig ng mataas na edukasyon ng bansa at sa pagtugon na rin sa Mother Tongue-Based Multi-Lingual Education na isinasagawa ngayon sa bagong kurikulum, isang internasyonal na komperensiya ang naganap upang talakayin ang pagsasalin sa iba’t iba nitong aspeto, partikular na ang kultural na aspeto nito.

Sa pangunguna ng Kritika Kultura, isang online journal tungkol sa mga usaping kultural, ang pagpupulong na pinamagatang "Traveling Texts: Translation and Globalization" ay ginanap sa Bulwagang Leong sa Ateneo de Manila University noong Agosto 31.

BILANG pagbibigay halaga sa kultura at wikang Pilipino, inilunsad kaalinsabay ng huling araw ng taunang pagpupulong ng Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (Umpil), ang libro ng mga piling talumpati ni Pangulong Aquino noong Agosto 25 sa Silangan Hall ng Cultural Center of the Philippines (CCP).

TATLONG araw idinaos sa Pilipinas ang “Ikatlong Pandaigdigang Komperensiya ng Filipino Bilang Wikang Global” na itinuturing na kauna-unahan sa kasaysayan ng bansa.

Sa temang “Ang Wika at Kulturang Filipino: Iba’t Ibang Isyu at Hamon ng Siglo 21,” idinaos ang komperensiya noong Agosto 3, 4, at 5 sa College of Saint Benilde (CSB) International Conference Center and Hotel na dinaluhan ng mga entusiyastiko sa wikang Filipino.

Ayon kay Ruth Elynia Mabanglo, tagapagtatag ng Global Council for the Advancement of the Filipino Language and Culture (Glocafil) at tagapamahala ng komperensiya, intelektwalisado na ang wikang Filipino.